بایگانی بخش اندیشه



رضا شهابی، زندان اوین: چاره رنجبران وحدت و تشکیلات است (۲۰ خرداد ۱۴۰۲، پیام از زندان اوین)

جامعه و انقلاب

محمدرضا نیکفر ــ بحث درباره جامعه‌گرایی و دولت‌گرایی، نقد فرهنگ سیاسی ایرانی، نگاهی به چشم‌انداز آینده و تأکیدی بر اهمیت امر طبقاتی کارگری. تحلیلی به مناسبت اول ماه مه

جودیت باتلر و «چه کسی از جنسیت می‌ترسد؟»: مذهب، استعمار و مردسالاری چگونه برای حفظ فرمانروایی بر جامعه در تقلاست و ما در مقابل چه کنیم؟

رامتین شهرزاد در معرفی کتاب تازه جودیت باتلر، «چه کسی از جنسیت می‌ترسد؟» به سراغ این می‌رود که چگونه مذهب، استعمار و مردسالاری با ابزار نفرت‌پراکنی بخصوص علیه افراد ترنس و کوییر، در تقلای حفظ...

همه فاشیست می‌شوند: یا، آنچه دربارهٔ فاشیسم از تیلور سویفت آموختم

چطور ممکن است فاشیسم این‌⁠قدر پیش‌پاافتاده و خُرد باشد؟ این مسئله را می‌⁠توانیم «مسئلهٔ ترامپ» نام‌گذاری کنیم، هر چند این مسئله در نهایت به ترامپ محدود نیست. شاید وقت آن است که سیاستِ مبتذلِ ناله...

پاسداران فالوس: در میانه‌ی جنگ-عشق‌بازی فاشیست‌ها

سوزان کریمی - مقابله با جنگ‌افروزی از سمت هرکس و هرجا، همان مقابله با زن‌بیزاری-زن‌کُشی از سمت هرکس و هرجاست. به محض ایستادن بر یک طرف از بازی، آن که حق دارد خشونت بورزد یا...

مروری بر میراث سیمون دوبووار: «زن‌بودن» به چه معناست؟

سیمون دوبووار ۱۴ آوریل۱۹۸۶ در چنین روزی درگذشت. یادی می‌کنیم از این فیلسوف، رمان‌نویس و جستارنویس فمینیست فرانسوی با مرور برخی پرسش‌ها و اندیشه‌هایش در «جنس دوم» که اثری ماندگار در تاریخ اندیشه‌ی فمینیستی است؛...

چریک ارتباطی: تلاقی‌پذیری در زندگی روزمره

چریک ارتباطی با اشکال سنتی کنشگری سیاسی متفاوت است. برای چریک ارتباطی شناخت حریف کافی نیست، نکته این است که بر اشکال و نشانه‌هایی که «زبان قدرت» را تشکیل می‌دهند، تسلط داشته باشیم.

کریم مجتهدی، فلسفه و مسئله‌ی«تجدد»

میثم بادامچی − مجتهدی معلمی بود که شغلش را از نظر اخلاقی و فرهنگی برجسته و با فضیلت می‌دانست. خیل عظیم شاگردانی که پروریده موفقیت او در امر آموزش را نشان می‌دهد.

انسان‌محوری و محیطِ زیست در فلسفه‌ی متأخرِ هایدگر

جویا آروین – آیا این موضوع که فلسفه‌ی هایدگر پس از «چرخش» دیگر انسان‌محور نیست، به آن این امکان را می‌دهد که یک فلسفه‌ی زیست‌محیطی باشد؟

مسجد در پارک: بازپس‌گیریِ قلمروِ همگانی

جویا آروین − در دوران پس از جنبش ژینا، تضاد قلمروهای فردی و همگانی در یک سو و قلمرو حکومتی در سوی دیگر بیش‌ از پیش نمایان شده است.

بازگشت به آغاز:‌ «به بالای سی ساله‌ها اعتماد نکن»

سامان آزاد در این جستار درمورد «بازگشت‌ناپذیر» گاسپار نوئه، «مسخ» کافکا، انقلاب اکتبر و جنبش هیپی‌ها می‌نویسد تا از آنچیزی بگوید که در روایت‌های خطی تاریخی همواره از کف می‌رود: لحظه آغاز و امکان‌های...

چگونه بیت‌کوین جهان را مسحور کرد؟

مروری بر کتاب ناستازیا حجاجی در مورد خاستگاه‌ها و پیامدهای سیاسی،‌ اقتصادی و زیست‌محیطی رمز ارزها که امروز همچون یک کلیسا کشیشیان، راهبان و مؤمنان خود را دارد.

خشونت و بازار: عملکرد سرمایه‌داری در تاریخ 

مروری بر کتاب «خشونت و بازار: عملکرد سرمایه‌داری در تاریخ» اثر هایدی گرستنبرگر که نشان می‌دهد خشونت فرا‌ـ‌اقتصادی نه فقط بنیاد شکل‌گیری سرمایه‌داری بود، بلکه در مرکز پویایی‌های سرمایه‌داری جهانی‌شده امروز قرار دارد.

تجربه یونان: ملی‌گرایی به مثابه مطالبه دولت

مروری بر کتاب جدید جان میلیوس اقتصاددان یونانی در مورد انقلاب بورژوایی ۱۸۲۱؛ انقلابی که معرف ویژگی‌های مدرنیته سرمایه‌داری، مشروطیت، ملی‌گرایی، گرایش خلوص ملی و توسعه‌طلبی استعماری بود. آنچه میلیوس در مورد تجربه یونان می‌نویسد...

معقولیت، عقلانیت و حکومت: اختیاری بودن شریعت در مقابل جباریت دولت

میثم بادامچی – «حكمت وحکومت» مهدی حائری یزدی، گرچه سکولاریسم فلسفی و مادی‌گرایی را با اسلام سازگار نمی‌داند، سکولاریسم سیاسی را لازمه اجرای شریعت در دنیای مدرن می‌داند و قانون شریعت را با آزادی...

مشکلات نظام ولایی در بازتولید خود ــ جمع‌بندی سال

محمدرضا نیکفر ــ این یک تحلیل سیستمی از وضعیت نظام ولایی است. در آن از موضوع "مادر قمی" گرفته تا انتخابات اخیر مجلس و مسئله‌ی جانشینی رهبر نظام، همگی زیر عنوان مشکلات سیستم در بازتولید...

آلن بدیو: «انضباط تنها پشتوانه‌ی ستمدیدگان است»

گفت‌وگوی منصور تیفوری با آلن بدیو درباره بحران و امر منفی، نقد و حقیقت، سیمای شر و سازماندهی حقیقت در جهان امروز؛ مسائلی که همه ذیل یک پرسش قرار می‌گیرند: چگونه راه خود را در...

حکومت به مثابه وکالت مالکان خصوصی مشاع

میثم بادامچی – خوانش مهدی حائری یزدی از قرارداد اجتماعی به چه اعتباری از زاویه تئوری عدالت در برابر نظریه ولایت مطلقه فقیه آیت الله خمینی قرار می‌گیرد؟